“Mentres eu viva, e mentres eu poida vir polo camiño abaixo, esta roda segue xirando. Eu a este muíño non o deixo caer”. Eladio Caramés saca do peto do pantalón de pana unha chave que semella ancestral, feita de forxa. “É a orixinal”, asegura, sosténdoa coa man ben aberta. Fai xirar a pechadura que separa a paisaxe exterior de nada menos que tres séculos de historia que segue en pé –aínda que sostida tan só pola súa vontade particular–, e entón sente que está na casa. “Podo pasar aquí o día enteiro, arranxando cousas, un detrás do outro. Se máis puidera, máis estaría”, di. E guinda os primeiros grans de millo á roda, que non tarda en verter no caixón unha fariña fina, da que dique se empregaba para as papas; a do pan ten que ser aínda máis grosa. Pouco a pouco, a vista vaise habituando á escuridade inicial e, conforme Eladio desentraña os misterios do seu benquerido muíño dos Milagres, con cariño, paixón, sabedoría popular e moita maña, a sombra dunha pena instálase tamén no peito de quen o escoita: “E os que veñan detrás, que?”, di.

Esta reportaxe está dispoñible en formato completo en Sermos Galiza. Podes lela aquí.